ਲੰਡਨ 16 ਮਈ 2025: ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤੀ ਖੋਜ ਅਤੇ ਜਨਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ ਨੇ ਲੰਡਨ ਦੇ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿਖੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਲੈਕਚਰ ਸੀਰੀਜ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨੀ ਭਾਸ਼ਣ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀ ਮੋਂਟੇਕ ਸਿੰਘ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਨੇ ਦਿੱਤਾ। ‘ਦ 1928 ਦਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ’ ਇੰਡੀਆ ਆਲ ਪਾਰਟੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟਰੀ ਗਰੁੱਪ (ਏਪੀਪੀਜੀ) ਦਾ ਸਕੱਤਰੇਤ ਵੀ ਹੈ। ਇਸਨੇ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਨੂੰ 2004 ਅਤੇ 2014 ਦੌਰਾਨ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਟੀ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਵੈਲਸ਼ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਕਨਿਸ਼ਕ ਨਾਰਾਇਣ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਭਾਸ਼ਣ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ (ਐਫ਼ਟੀਏ) ’ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ-ਯੂਕੇ ਸਬੰਧ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਹਨ।
ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਭਾਰਤ-ਯੂਕੇ ਐਫਟੀਏ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ਮੈਂ ਵੇਰਵੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗੇਗਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸਭ ਕੁਝ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆ ਜਾਂਦਾ, ਪਰ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਪਹਿਲਾ ਡੂੰਘਾ ਐਫਟੀਏ ਹੈ।’’ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਅਸੀਂ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਨਾਲ ਵੀ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਗੱਲਬਾਤ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਸਭ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਇਹ ਕਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।’’
ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ‘ਸੰਪੂਰਨ ਵਿਦਵਾਨ’ ਦੱਸਿਆ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੁਝ ਖ਼ਾਸ ਕੰਮ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਅਸਲ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਉਸੇ ਰਸਤੇ ’ਤੇ ਚੱਲਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਆਰਥਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਪੱਸ਼ਟ ਦਿਸ਼ਾ ਨਾਲ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਅੱਜ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਗਤੀ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਇਸਨੂੰ 2047 ਤੱਕ ਇੱਕ ਵਿਕਸਤ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਵਿਕਾਸ ਦਰ 6.5 ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ ਲਗਭਗ ਅੱਠ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਇਸ ਸਮੇਂ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਅਰਥ ਵਿੱਚ ਕਿ 6.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਜੇ ਵੀ ਇਸਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਉੱਭਰਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।’’
